Eylül'de beklentilerin üzerinde, 1,65 milyar $ cari fazla verildi
Eylül'de beklentilerin üzerinde, 1,65 milyar $ cari fazla verildi. TÜİK geçen yılın eylül ayında 2,3 milyar $ açık veren cari dengenin, bu senenin aynı ayında 1,65 milyar $ fazla verdiğini açıkladı. Piyasada medyan beklenti 1,32 milyar $’lık fazlaya işaret ederken, bizim tahminimiz 1,8 milyar $ fazla verilmesi yönündeydi. Bu rakamla (ve geçtiğimiz aylara yapılan olumlu yöndeki revizyonlarla) 12 aylık birikimli cari açık da geçen ayki 22,4 milyar $’dan ( 23,0 milyar $’dan revize edildi) 18,4 milyar $’a geriledi. Sermaye hesabı tarafında Hazine’nin 2,3 milyar $ net Eurobond ihracının desteğiyle 2,2 milyar $2lık fazla olduğu görülüyor. Bunun dışında net-hata noksan kalemi altında kaydedilen 1,8 milyar $’lık daha kayıt dışı sermaye girişi olduğu da görülüyor. Buna göre de, resmi rezervlerde 5,6 milyar $’lık bir artış olduğu dikkat çekiyor. Böylece, resmi rezervlerdeki artış mayıs ayından bu yana 35,7 milyar $’a ulaşırken, aynı dönemde net-hata noksan kaleminin 8,8 milyar $’a ulaştığı (Haziran’dan bu yana ise 10,0 milyar $’a) görülüyor.
Cari açık gerilemeye devam ederek yılı 13-14 milyar $ seviyelerinde tamamlayabilir. Eylül ayına ilişkin öncü dış ticaret verileri, 2,5 milyar $ civarında cari fazla verilebileceğine işaret ediyor, ki bu da 12-aylık cari açığın yaklaşık 16 milyar $’a gerilemesi anlamına gelecek. İlerleyen aylarda, enerji ithalat maliyetindeki ciddi artış (ve bu tarafta geçen yıldan kalan düşük bazın seriden çıkması) dış ticaret açığına önemli bir katkı yapacak. Buna karşın, devam eden güçlü ihracat potansiyeli, özellikle son dönemde TL’deki değer kaybına bağlı olarak tüketim malı ve kısmen da yatırım malı ithalatında düşüş, turizm gelirlerindeki iyileşme ve net altın ithalatındaki geri çekilme gibi faktörlerin desteğiyle, cari açık düşüşünü sürdürerek, 2021 yılını 13-14 milyar $ seviyelerinde tamamlayabilir (halen aşağı yönlü riskler de olmak üzere).
Şirketler yeniden borçlanmaya ağırlık verirken, bankaların borç azaltma eğilimi yavaşlayarak da olsa devam ediyor. Son aylarda özellikle bankacılık dışı şirketlerin yurtdışından borçlanmaya yeniden ağırlık vermeye başladıkları, bankaların ise borç azaltma eğilimini yavaşlattıkları dikkat çekiyor. Eylül’de bankacılık kesiminin 745 milyon $ kredi borcu azalttığı, şirketler kesiminin ise 540 milyon $ tutarında net borçlanmaya gittiği görülüyor. Ocak-Eylül dönemine bakıldığında, şirketler kesiminin dış borç yenileme oranının %133’e ulaştığı, bu oranın bankalarda ise %89 olduğu görülüyor. Lütfen sonraki sayfada 4-5 nolu grafiklere bakınız.
Serkan Gönençler
Ekonomist
+90 212 385 42 38
